A może wycieczka?

Na zachodnich obrzeżach Słowińskiego Parku Narodowego położone są Rowy. Mają rewelacyjną lokalizację, między morzem a jeziorem Gardno, nad szerokimi plażami i u stóp wysokiego klifu. Można tu przyjechać powylegiwać się na plaży, zobaczyć niewielki port i zrobić sobie spacer po falochronie. Można też wybrać się nad Gardno – jeden z największych przybrzeżnych akwenów nad Bałtykiem i ósme co do wielkości jezioro w Polsce. W jego południowej części dozwolone jest uprawianie sportów wodnych, w tym windsurfingu.

Do Rowów najlepiej wybrać się rowerem. Z Ustki prowadzi tu Szlak Zwiniętych Torów, wytyczony po dawnych nasypach kolejowych. Trasa liczy sobie 23 km, ale można ją poszerzyć o pętlę wokół jeziora Gardno (łącznie 60 km). Między Ustką a Rowami warto zajrzeć do dwóch nadmorskich osad, Poddąbia i Dębiny. To pierwsze, ulokowane wśród lasów, szczyci się szeroką na ponad 50 m plażą. Dębina leży u podnóża Dębińskiego Klifu (40 m), który jest wspaniałym punktem widokowym i przy okazji miejscem startu dla paralotniarzy, którzy wykorzystują tutejsze prądy wznoszące.

Wycieczką w głąb lądu będzie okazją do poznania dawnego Pomorza, z wioskami o miłej dla oka „kraciastej” zabudowie. Tworzą ją ryglowe domy, z belkowym szkieletem i bielonym wypełnieniem. Od nich właśnie region nosi nazwę Krainy w Kratę. Jego nieoficjalną stolicą jest Swołowo, w którym zachowało się około 70 takich budynków. Najstarsze liczą sobie ponad 150 lat. Jedno z obejść, tzw. Zagroda Albrechta, stanowi dziś mini-skansen i filię Muzeum Pomorza Środkowego. Można tu zobaczyć jak wyglądało obejście zamożnego chłopa, z charakterystycznym czworobokiem zabudowań wokół podwórza. Sama wioska ma typowy dla Pomorza układ owalnicy.

Kraciaste domy zachowały się też w niedalekiej Krzemienicy. Działa tu pasieka Wędrowna Barć, której właściciele objeżdżają region z ulami, pozyskując w ten sposób różne odmiany miodów. To świetne miejsce do zakupu produktów pszczelarskich, jak kit pszczeli, woskowe świece i oczywiście same miody.

Wieś Starkowo znana jest z Zagrody Śledziowej, w której zorganizowano Muzeum Śledzia. To kolejne szachulcowe obejście, z nieco młodszym murowanym domem. Muzeum prezentuje historię połowów bałtyckich śledzi, a przewodnik ma koszulkę z napisem „Śledź mnie”.

Okolice Ustki spodobają się też miłośnikom wiejskich kościółków. Najciekawsze zostały pieczołowicie odrestaurowane i prowadzi do nich tzw. szlak zabytkowych kościołów. Są to świątynie w Biesowicach, Bruskowie Wielkim, Kwakowie, Cetyniu i Zębowie.

Sąsiad i „big brother” Ustki to jedno z najciekawszych miast północnej Polski, a jego zabytkowe centrum stanowi nietypową mieszankę stylów architektonicznych. O średniowiecznej spuściźnie Słupska przypomina gotycki kościół Mariacki, którego potężny korpus pochodzi z XV w. Warto przyjrzeć się wieży, odchylonej na zachód o 89 cm. Jeszcze starszy jest kościół św. Mikołaja, ufundowany przez księcia Świętopełka II, a równie długą historię ma Zamek Książąt Pomorskich, który pełni funkcję siedziby Muzeum Pomorza Środkowego. Dumą kolekcji jest największy na świecie zbiór dzieł Witkacego.

W miejscu dawnych murów obronnych rozciągają się dziś planty, podobnie jak w Krakowie. Po fortyfikacjach pozostały pojedyncze obiekty, jak Nowa Brama, Brama Młyńska, czy przeglądająca się w wodach Słupi Baszta Czarownic.

Do średniowiecznej zabudowy nawiązują piękne budowle neogotyckie, jak gmachy ratusza i Poczty Głównej, z przełomu XIX i XX w. Z tego samego okresu pochodzą ozdobne secesyjne kamienice w okolicach Ronda Solidarności.

Słupsk to nie tylko dostojna architektura. Jest tu całe mnóstwo innych atrakcji, jak Galeria Bursztynowa (z pracownią i sprzedażą pamiątek), czy Park Kultury i Wypoczynku, z terenami sportowo-rekreacyjnymi.

Między Ustką a Słupskiem znajduje się Dolina Charlotty – niezwykły kompleks rekreacyjny, w którym znajdziemy pensjonat, apartamenty na wyspie, a także… w koronach drzew. Jest tu przystań wodna, zagroda żubrów, ogród zoologiczny, po którym można pływać statkiem, Kraina Bajek oraz amfiteatr. Ten ostatni słynie z Festiwalu Legend Rocka, który gościł już takie sławy jak Deep Purple, The Animals, czy Marillion.

Miłośnicy zabytków techniki mogą wybrać się na nieco dalsza wycieczkę, na południowy wschód od Słupska. Znajduje się tu ciąg unikatowych elektrowni wodnych na rzece Słupi i jej dopływach. Pochodzą z przełomu XIX i XX w. i niektóre funkcjonują do dzisiaj. Należy do nich elektrownia „Struga” w Soszycy, uważana za najstarszy działający tego typu obiekt w Europie (pierwotnie istniał tu młyn). Najbardziej znana i największa jest elektrownia „Gąskowo” w Gałąźni Małej. Sto lat temu był to obiekt tak nowoczesny, że wzorowano się na nim budując elektrownie w innych krajach. Działa do dzisiaj, a w środku zorganizowano wystawę „Sala historii słupskich elektrowni wodnych”.

Kolejne dwie elektrownie, podobne pod względem technicznym, znajdują się w Konradowie i Krzyni. Obie powstały w latach 20. XX w. i przy obu wzniesiono zapory, tworząc jeziorka o takich samych nazwach.

Piąta elektrownia ulokowana jest w Skarszowie Dolnym, na Skotawie, największym dopływie Słupi. Jest najmniejszym zabytkiem techniki na szlaku.

Większość powyższych elektrowni leży na obszarze Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Rzeka przemierza tu piękne, w większości zalesione tereny, choć można też znaleźć torfowiska, na których rosną storczyki i żywiące się owadami rosiczki. Na niebie nierzadko pojawiają się bieliki i kanie rude.

W parku wytyczono szlaki piesze, rowerowe oraz konne. Są tu też ścieżki przyrodnicze i dydaktyczne, z tablicami informującymi o mijanych atrakcjach.

Najlepszy sposób na poznanie samej rzeki to wyprawa kajakowa. Spływ Słupią można zacząć na terenie parku i dopłynąć do Słupska, można wybrać odcinek Słupsk–Ustka, a można wyznaczyć swoją własną trasę. Rzeka w jednych miejscach płynie spokojnym i leniwym nurtem, w innych zmienia się niemal w górski potok. Po dotarciu do usteckiego portu gratką może być wypłynięcie w morze (jeśli pozwala na to pogoda).